Glutensensitiviteit

Naast mensen met coeliakie en mensen met tarweallergie lijkt er ook een groep te zijn die wel klachten ondervindt door het eten van tarwe(producten), maar bij wie coeliakie en tarweallergie uitgesloten zijn. Daarover hoor je de laatste jaren veel in de media.

Voorlopig omschrijven wetenschappers dit fenomeen als Niet-Coeliakie Glutensensitiviteit (NCGS). Er is echter nog erg veel onduidelijk. Zo is het niet zeker of het wel het gluten is dat de klachten veroorzaakt. Ook is niet geweten hoe de klachten worden veroorzaakt (hoe dat in het lichaam werkt) en of het wel bij alle patiënten om dezelfde oorzaken gaat. En tot slot is evenmin bekend hoeveel tarwe deze mensen verdragen voordat er klachten ontstaan. Wellicht ligt die grens hoger dan bij de allergische voedselovergevoeligheid.

Door al die onduidelijkheden is het ook moeilijk in te schatten hoe groot deze groep mensen is. Schattingen in de literatuur lopen uiteen van 0,6% tot 6% van de westerse bevolking.

Hype glutenvrij

Heel wat mensen verspreiden via de media dat glutenvrij eten gezonder is. Zo zweren actrice Gwyneth Paltrow en toptennisser Novak Djokovic bij een glutenvrije voeding. Gwyneth Paltrow maakte zelfs een glutenvrij kookboek, dat ondertussen ook al werd vertaald naar het Nederlands. Ze kregen beiden veel navolging. De hype is tot bij ons doorgedrongen, waardoor momenteel al een veelvoud van het werkelijke aantal patiënten een glutenvrij dieet volgt. Voordeel van deze hype is dat personen met coeliakie nu veel meer glutenvrije producten op de markt vinden, want op vraag volgt aanbod.

Het is niet wetenschappelijk bewezen dat glutenvrij eten gezonder is. Granen zijn een belangrijk onderdeel van onze voeding. Gluten en daardoor veel granen weglaten kan leiden tot een eenzijdig voedingspatroon waarbij mogelijk een tekort aan voedingsstoffen ontstaat, bijvoorbeeld aan vitamine B, vezel en ijzer. Als compensatie wordt vaak gekozen voor speciale, dure glutenvrije producten. Die zijn vaak minder gezond dan de variant met gluten omdat ze meer suiker, zout en vet bevatten, en minder gezonde voedingsstoffen als voedingsvezels, vitamines en mineralen. Sommige patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) vormen mogelijk een uitzondering. Zij halen echter geen voordeel uit het glutenvrije aspect van de voeding, maar wel uit het feit dat een voeding zonder deze granen ook een lage hoeveelheid FODMAP’s inhoudt (Fermenteerbare Oligosachariden, Disachariden, Monosachariden en Polyolen). FODMAP’s zijn suikers die door de darmbacteriën worden omgezet in gassen.