Interview met Kathou Wagemans Week van het Brood

Deze week is het week van het brood waarin volkorenbrood centraal staat. Het bakkerijmuseum heeft in het kader van de week van het brood Kathou Wagemans, coördinator van vzw Brood en gezondheid geïnterviewd. Lees hier het volledige interview met Kathou.

 

Wie ben jij?

Ik ben Kathou. Ik ben al ongeveer 15 jaar actief in de bakkerijsector. Ik ben van opleiding juriste. Aanvankelijk was ik uitsluitend actief voor de Belgische Federatie van grote bakkerijen. Later werd ik ook actief voor het Instituut Brood en gezondheid VZW. Dit instituut kwam er als antwoord op het feit dat er veel gezegd en geschreven werd over brood, zonder goede bronnen te gebruiken of zich te baseren op relevant onderzoek. Indien er onderzoek werd gebruikt, was dit veelal een ‘copy paste’ van studies uit Amerika die op onze Belgische situatie en op het Belgische brood werden toegepast. Maar onze Belgische en bij uitbreiding Europese broodcultuur is heel verschillend.

Het instituut brood en gezondheid vzw wil daarentegen op een wetenschappelijke, objectieve en correcte manier communiceren over brood. We baseren ons hierbij op relevant onderzoek. Daarnaast zet het Instituut brood en gezondheid vzw allerlei informatie- en promotiecampagnes op rond brood. De ‘Week van het Brood’ is hier één van. Persoonlijk geloof ik erg in het product brood in al zijn mogelijke facetten. Brood verbindt ons met het verleden en met de toekomst. Het wordt gedeeld aan de familietafel en bij uitbreiding de hele gemeenschap. Brood was en is in ons gezin bijvoorbeeld erg belangrijk. Het bezorgt ons veel plezier en verbondenheid, bijvoorbeeld bij het ontbijt en vooral dan tijdens het uitgebreid ontbijt op zondagochtend.

Wat houdt jullie actie in?

Met de ‘Week van het Brood’ willen wij brood vooropzetten als gezond, lekker en duurzaam product. Volkorenbrood is de held tijdens de Week van het Brood. Ons doel is iedereen te laten zien dat volkorenbrood zowel gezond als lekker is. Twee aspecten die de consument nog onvoldoende beseft. Het is tijd om hun perceptie te veranderen!

Met het thema “Volkorenbrood, vol vezels, vol smaak” belichten wij het volkorenkarakter van brood en de belangrijkste voordelen ervan. Volkoren wordt immers door de Hoge Gezondheidsraad op nummer 1 gezet om een gezonder leven te hebben. Omdat volkorenbrood de volledige graankorrel bevat, is het een effectieve leverancier van veel belangrijke voedingsstoffen die we allemaal nodig hebben: Koolhydraten, eiwitten of proteïnen, vezels, vitaminen, mineralen en zogenaamde bioactieve stoffen.

Het is bijvoorbeeld nog te weinig bekend dat volkorenbrood veel proteïnen bevat. Volkorenbrood is daarom eveneens een toekomstgericht product. Tegenwoordig haalt de consument veel proteïnen uit dierlijke producten. Maar die dierlijke producten zijn niet altijd even duurzaam en in de toekomst zal de inname via dierlijke producten afnemen. De proteïnen uit volkorenbrood kunnen deze gedeeltelijk vervangen. Zo bevat een sneetje volkorenbrood ongeveer evenveel proteïne als een eitje of een portie avocado. Mensen hebben er eigenlijk geen besef van hoe nutritioneel en proteïnerijk volkorenbrood wel is.

Dus kennis rond volkorenbrood en zijn voedings-en gezondheidswaarden is nog onvoldoende en dit zowel bij de consumenten als bij bakkers. En dat terwijl de Hoge Gezondheidsraad specifiek de Belgen aanraadt om meer volkoren te consumeren. Sterker nog, volkoren wordt als absolute prioriteit naar voren geschoven in ons eetpatroon. Indien we dit patroon veranderen, geven we onszelf meer gezonde jaren. De consument moet dus naast meer fruit en groenten ook meer volkoren eten. 3 sneetjes volkorenbrood per dag is bijvoorbeeld een goede gewoonte. En trouwens, volkoren is niet alleen gezond maar ook lekker.

Heeft volkorenbrood dan een imagoprobleem?

Ja, het volkorenbrood heeft soms de perceptie tegen, bijvoorbeeld op vlak van smaak.

Historisch gezien heeft wit brood een beter imago dan volkorenbrood. Dit toonde professor emeritus Peter Scholliers in zijn boek ‘Brood: Een geschiedenis van bakkers en hun brood’ goed aan. Lange tijd was bruinbrood voor de lagere klassen die wit brood niet konden betalen. Op een gegeven moment werd wit brood voor iedereen beschikbaar en werd het een populair brood, het “luxebrood”. Wit brood heeft soms nog altijd dit imago van lekkerder of het betere brood te zijn.

Er zijn ook regionale verschillen: in het zuiden van ons land wordt er meer stokbrood en wit brood gegeten. In het noorden, in Vlaanderen, wordt er meer bruinbrood gegeten. Dit gegeven zien we ook in Europa: hoe noordelijker hoe meer bruinbrood er wordt gegeten.

Past de actie van de Week van het Brood in een grotere promotiecampagne voor het brood?

Ja, inderdaad. Al heel lang zien we dat er een dalende broodconsumptie is. Net voor corona was er opnieuw een lichte stijging. We merken echter dat vandaag de broodconsumptie opnieuw tot stilstand is gekomen. Dit kan volgens ons te maken hebben met het thuiswerk. Dat thuiswerken is toegenomen sinds corona. Het thuiswerk zorgt ervoor dat de ‘out of home consumptie’ daalt. Er worden bijvoorbeeld minder broodjes op de middag gegeten.

Wat is het belang van de actie Week van het brood voor de samenleving?

We willen met deze actie en met ons platform de mooie broodverhalen-en tradities die ons binden verzamelen. We denken een vehikel te kunnen zijn om de goede verhalen over brood te delen.

Zo is brood bijvoorbeeld ook duurzaam. Het scoort op dit vlak heel goed in vergelijking met andere voedingsproducten. Brood is ook sociaal en cultureel duurzaam. Het is een betaalbaar basisproduct met veelal lokale en/of Europese granen, lokale vermaling en lokale productie. Het zit dus ingebed in onze lokale economie en sociaal bindweefsel. Het zorgt voor tewerkstelling en welvaart, maar vooral ook voor veel gedeeld eetplezier.

We willen brood dus terug in de kijker zetten. Brood verdient die plaats in onze maatschappij. Brood maakt deel uit van onze samenleving. Brood is verbonden met veel aspecten van ons leven. Ook speelt brood nog steeds een belangrijke rol in heel wat feestelijkheden. Vanaf het veld tot op het feestmaal bindt brood ons allemaal.