Brood is gemaakt van graan. Van tarwe bijvoorbeeld. Of van spelt, haver, maïs, gerst of rogge. Daarin zitten waardevolle voedingsstoffen zoals voedingsvezels, vitamines en mineralen. Volkorenbrood is gemaakt van de héle graankorrel: dus van volkorenmeel. Daarom is met volkorenbrood iets bijzonders aan de hand. Want juist de voedingsstoffen in de hele graankorrel hebben gezamenlijk een gunstig effect op je gezondheid.

Dat komt omdat de graankorrel eigenlijk het zaadje is waaruit een nieuwe plant kan groeien. Zo'n zaadje bevat alle nodige voeding voor het jonge plantje. Het grootste deel van de voedingsvezels, vitamines en mineralen bevindt zich in de buitenste laag van de graankorrel - de zogenaamde zemel. Een ander onderdeel van het buitenste gedeelte van de graankorrel is de kiem. Deze bevat voornamelijk goede vetten, vitamines en mineralen. Het binnenste deel van de korrel - de meelkern of het meellichaam - bestaat voornamelijk uit koolhydraten en bevat ook eiwitten.

Wat je ook doet, volkoren is altijd goed!

Omdat in volkorenbrood de hele graankorrel verwerkt is, vormt het een efficiënt pakketje van veel belangrijke voedingsstoffen die we allemaal nodig hebben: koolhydraten, eiwitten, vezels, vitamines, mineralen en zogenaamde bioactieve stoffen.

De gunstige effecten van volkorenproducten worden vooral toegeschreven aan de grote hoeveelheid en het type vezels. Deze dragen bij aan een goede darmwerking, een optimale spijsvertering en helpen om je langer verzadigd te voelen.

Meer gezondheidseffecten van volkoren

Het Vlaams Instituut Gezond Leven adviseert om vooral volkorenproducten te eten. En dat is niet voor niets. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat volkorenproducten de kans op ziektes verkleinen. Hierbij gaat het vooral om volkorenproducten gemaakt van tarwe, haver, gerst en rogge. Met slechts 3 sneetjes volkorenbrood per dag profiteer je al van deze gezondheidsvoordelen.

Goed tegen hart- en vaatziekten

Volgens de Hoge Gezondheidsraad verlaagt het eten van volkorenproducten het risico op hart- en vaatziekten met 25 procent. Dit komt doordat er veel voedingsstoffen en bioactieve stoffen zitten in volkorengranen, die gunstige effecten hebben op onder andere ontstekingen en bloedstolling. Deze effecten treden al op bij 90 gram volkoren per dag, wat overeenkomt met 3 sneetjes volkorenbrood.

Lager risico op darmkanker

Ook verlaagt de inname van 90 gram volkorenproducten de kans op darmkanker met 10 procent. De vezels in volkorenproducten zorgen ervoor dat de darmen in beweging blijven. Daardoor bewegen voedingsstoffen zich vlot door de darmen en worden irritaties van de darmwand voorkomen. Daarnaast kunnen bepaalde vezels en resistent zetmeel (een vorm van koolhydraten die veel in brood voorkomt) niet worden opgenomen in de dunne darm. Deze gaan door naar de dikke darm, waar ze ‘verwerkt’ worden door darmbacteriën. Dit proces heet ook wel fermentatie. Naast energie ontstaan hierbij ook gunstige stoffen, zoals vetzuren die ontstekingsremmend werken. Op deze manier helpen de vezels uit volkorengranen je darmen gezond te houden.

Lager risico op diabetes type 2

Door het eten van  volkorenproducten heb je minder risico op suikerziekte, ook wel diabetes type 2 genoemd. Hoe dat precies in zijn werk gaat is nog onduidelijk. Wel weten onderzoekers dat volkorenproducten een gunstig effect hebben op de bloedsuikerspiegel. Vezels in volkorenproducten zorgen ervoor dat koolhydraten langzamer worden opgenomen in het bloed, waardoor de bloedsuikerspiegel in balans blijft.

De mate van bewerking van volkorengranen heeft daar invloed op. Ons lichaam reageert verschillend op gebroken korrels, grof gemalen volkoren en fijn gemalen volkoren, waarbij geldt: hoe grover hoe beter. De afbraak van grovere granen duurt namelijk langer, waardoor het lichaam gelijkmatig reageert op de vrijgekomen voedingsstoffen. Het eten van grovere granen zorgt daardoor voor een meer geleidelijke afgifte van glucose aan het bloed dan consumptie van fijn gemalen granen.

Dus…als je helemaal goed bezig wilt zijn, kun je het beste grof volkorenbrood kiezen. Maar als je geen fan bent van grove maling en hele tarwekorrels in je brood, geen zorgen. Met de keuze voor volkoren boek je al grote gezondheidswinst.

Bloem, meel of volkoren

Belgisch brood wordt grofweg ingedeeld in: volkorenbrood, meergranenbrood, bruinbrood en witbrood. De benaming is onder andere afhankelijk van welk gedeelte van de graankorrel het brood wordt gemaakt. Gehele graankorrels worden gemalen tot volkorenmeel. Brood gemaakt van (volkoren)meel waarin de hele graankorrel is verwerkt, heet volkorenbrood. Doordat het grootste deel van de vitamines, mineralen en voedingsvezel zich in de buitenste laag van de korrel bevindt, is volkorenmeel het meest rijk aan vitamines, mineralen en voedingsvezel. Voor bruinbrood wordt meel gebruikt waarbij de zemelen en kiemen gedeeltelijk zijn uitgezeefd. Als alle zemelen en kiemen uit het meel worden gezeefd, heet het bloem. Van bloem wordt witbrood gemaakt. Meergranenbrood kan zowel van bloem, meel als volkorenmeel gemaakt zijn.

Het grootste deel van het Belgische brood is gemaakt van de graansoort tarwe. Tarwe is een heel geschikte graansoort om brood van te bakken. Het zorgt namelijk voor lekker luchtig brood. Benieuwd naar andere graansoorten waar brood van gemaakt wordt?